Τρίτη, Οκτωβρίου 18

Διαιτητές σε... κρίση!


Τo gazzetta.gr με τη βοήθεια δύο αθλητικών ψυχολόγων προσεγγίζει από μια διαφορετική σκοπιά τα διαιτητικά λάθη και... εμβαθύνει στην ψυχολογία των διαιτητών!

«Φωνές» για τη διαιτησία από όλες τις πλευρές, επιθέσεις στους διαιτητές, αποφάσεις που προκαλούν εντύπωση και δικαίως κάνουν το φίλαθλο κοινό να ανησυχεί αν πίσω από αυτές υπάρχει δόλος. Τα πρόσφατα σκάνδαλα άλλωστε και οι αποκαλύψεις, ενισχύουν τη συγκεκριμένη αντίληψη. Τι συμβαίνει όμως με τα πραγματικά λάθη; Αυτά που προκύπτουν χωρίς δόλο; Τι κρύβεται πίσω από αυτά;

Το gazzetta.gr συμβουλεύτηκε δύο αθλητικούς ψυχολόγους και παρουσιάζει τη... διάγνωση! Ο Αθανάσιος Παπαϊωάννου, καθηγητής αθλητικής ψυχολογίας και διευθυντής του μεταπτυχιακού προγράμματος «Ψυχολογία της Άσκησης», έχει συντονίσει αρκετά ερευνητικά προγράμματα και σεμινάρια, ενώ έχει γράψει τρία βιβλία στην περιοχή της αθλητικής ψυχολογίας και της σχολικής φυσικής αγωγής και δύο βιβλία του Δημοσίου για τον εκπαιδευτικό Φυσικής Αγωγής.

Η Γαλάτεια Γιώτη, απόφοιτος της Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας στο Liverpool John Moores University και Εφαρμοσμένης Αθλητικής Ψυχολογίας και Ψυχολογίας της Άσκησης στο Πανεπιστήμιο της Ουαλίας, καθώς και μέλος της British Psychological Society και της British Association for Sport & Exercise Sciences, έχει μελετήσει το θέμα της ψυχολογίας των διαιτητών, έχει συζητήσει με αρκετούς και έχει αφουγκραστεί τα προβλήματά τους, ενώ είχε συνεργασία και με την Παναχαϊκή. Οι δύο επιστήμονες αναλύουν στο gazzetta.gr.

Στρες και ΜΜΕ

Ερευνητικά δεδομένα έχουν δείξει ότι οι διαιτητές βιώνουν συχνά έντονη ψυχολογική πίεση όπως άγχος, αγωνία, ανησυχίες απόδοσης, κοινωνικής αξιολόγησης και αβεβαιότητας στον ίδιο ή και υψηλότερο βαθμό με τους αθλητές, γεγονός που οδηγεί σε πτώση της απόδοσής τους. Όπως αναφέρει ο καθηγητής Παπαϊωάννου: «Oι διαιτητές επηρεάζονται πολύ και από πολλούς παράγοντες, υπάρχει σχετική βιβλιογραφία για να γραφούν τόμοι βιβλίων για την ψυχολογία των διαιτητών. Από τα κίνητρα και τους σκοπούς τους, τον τρόπο που προσεγγίζουν τον αγώνα, την προετοιμασία τους για το ματς, κάτι που είναι σημαντικό, όπως επίσης και το περιβάλλον το οποίο επηρεάζει τους διαιτητές. Όπως για παράδειγμα σε τι συνθήκες παίζουν, πόσο κρίσιμος είναι ο αγώνας, η κρισιμότητα ανάλογα με την εποχή και τι άλλες συνθήκες μπορεί να δημιουργούν στρες και άγχος, δύο στοιχεία τα οποία προκαλούν τα λάθη.
Αυτό είναι το κυρίαρχο που μας ενδιαφέρει όσον αφορά την αποτελεσματικότητά τους και αυτά δυστυχώς δεν λαμβάνονται καθόλου υπόψη από ομοσπονδίες και παράγοντες που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν. Ένα ζήτημα έχει να κάνει με την ανάδειξη των ΜΜΕ και των σχέσεων των διαιτητών με τους δημοσιογράφους. Δηλαδή το να μάθει ο διαιτητής να αντιμετωπίζει με αποτελεσματικό τρόπο τα ΜΜΕ είναι πολύ σημαντικό στο να μειώσει το στρες του. Αυτό χρειάζεται καθοδήγηση και ψυχολογική υποστήριξη. Στην Ελλάδα δεν υφίσταται όχι μόνο για τους διαιτητές, αλλά ούτε για παίκτες και προπονητές. Αυτά θέλουν και οικονομική υποστήριξη, η οποία δεν υπάρχει. Αυτό που θα μπορούσε να γίνει είναι να υπάρχει από τις ομοσπονδίες συμβουλευτική σε προπονητές και σε διαιτητές, ώστε να τους βοηθήσουν πραγματικά».
Τουρκία και... Αχαΐα
Η Γαλάτεια Γιώτη τονίζει ότι στην Τουρκία η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία διαθέτει ψυχολόγους, ενώ παρατήρησε η ίδια την ανάγκη για κάτι ανάλογο στη χώρα μας, σε συνεδρία που είχε με διαιτητές από την Αχαΐα: «Γενικότερα η ψυχολογία του διαιτητή ερευνητικά και ακαδημαϊκά έχει αρχίσει να μελετάται τώρα τελευταία, είναι κάτι καινούργιο, αλλά έχει παρατηρηθεί ότι είναι κάτι που πρέπει να γίνεται. Κάποιες ξένες ομοσπονδίες έχουν ψυχολόγους, όπως παραδείγματος χάριν η τουρκική. Είχα συνομιλία με έναν καθηγητή εκεί, τον αντίστοιχο του Κύρου Βασσάρα εδώ μπορούμε να πούμε. Με αφορμή αυτό έκανα κάτι ανάλογο στο σύνδεσμο διαιτητών της Αχαΐας, μιλήσαμε μια βραδιά με διαιτητές, αλλά αυτό δεν συνεχίστηκε.

Άκουσα πολλά παράπονα, πράγματα που θα ήθελαν να συζητήσουν. Η προετοιμασία των διαιτητών σε επαγγελματικό επίπεδο δεν πρέπει να διαφέρει σε τίποτα από την ψυχολογική προετοιμασία των παικτών και δεν είναι τυχαίο ότι η UEFA προωθεί τη διαιτησία σε πολλά επίπεδα, όπως ας πούμε τη φυσική κατάσταση. Δεν γίνεται οι παίκτες να είναι υπεραθλητές και οι διαιτητές να μένουν κάποια σκαλοπάτια πίσω. Σε φυσική κατάσταση πρέπει να είναι στα ίδια επίπεδα και αυτό έχει αντίκτυπο και στην ψυχολογική. Συνήθως οι διαιτητές έχουν κι άλλα επαγγέλματα. Πρέπει να γίνει επαγγελματική ή ημιεπαγγελματική στην Ελλάδα, ώστε να μην κρέμονται οικονομικά από αλλού».

Η προσωπικότητα του διαιτητή
Μια ισχυρή προσωπικότητα μπορεί να διαμορφωθεί, ακόμα κι αν στην αρχή είναι αδύναμη. Η προσωπικότητα και ο τρόπος επικοινωνίας του διαιτητή παίζει σημαντικό ρόλο, σύμφωνα με τη Γαλάτεια Γιώτη: «Η προσωπικότητα είναι πολύ σημαντικό κομμάτι, όπως και αυτό της εκπαίδευσης και του συνολικού μπακράουντ, ώστε να αντέχουν τις βρισιές, τις αμφισβητήσεις και όσα ακούγονται γύρω τους.  Ο διαιτητής πρέπει να είναι πολυμορφική προσωπικότητα, ώστε να μπορεί να κατανοήσει κάποιες γνώσεις ψυχολογίας και συγκεκριμένες συμπεριφορές, έτσι ώστε π.χ να μη βγάζει κάρτες με το παραμικρό και φυσικά να κάνει την αυτοκριτική του σε επίπεδο προσωπικότητας, ώστε να μπορεί και ο ίδιος να αποδέχεται τα λάθη του και να βελτιώνεται Τα λάθη γίνονται, το θέμα είναι πώς θα επικοινωνήσει με τους παίκτες. Με ένα χαμόγελο ας πούμε και με έναν τρόπο επικοινωνίας, ώστε να πείσει για τις προθέσεις του, ότι έγινε ένα λάθος και πάμε παρακάτω. Οι ικανότητες αυτές αποκτούνται με τον καιρό, αποτελούν έναν συνδυασμό προσωπικότητας και δουλειάς και δεν ξέρω κατά πόσο βοηθάει σε αυτό η ελληνική ποδοσφαιρική πραγματικότητα, όπου πέρα από τις προπονήσεις και τη θεωρία, δεν έχουν κάποια άλλη σημαντική προσφορά από την  Ομοσπονδία.

Από... κομπάρσοι, πρωταγωνιστές
Όπως συνέβη και με το πέρας της 6ης αγωνιστικής, σε αρκετές περιπτώσεις οι διαιτητές παραγκώνισαν τους πραγματικούς πρωταγωνιστές. Αντί να μιλάμε για τις... γκολάρες του Κουίνσι, του Μιραλάς και του Λεονάρντο, αναλωνόμαστε στο αν ήταν πέναλτι του Λέτο και αποβολή του Γκούντγιονσεν που... σακατεύτηκε. «Αν δεν κάνω λάθος, τα ΜΜΕ και ο κόσμος ασχολούνται τις περισσότερες φορές με τις αποφάσεις των διαιτητών παρά με τους παίκτες, δεν νομίζω ότι γίνεται ηθελημένα από τους ίδιους τους διαιτητές, γιατί αυτό δημιουργεί στρες. Οι αποφάσεις από μόνες τους είναι κρίσιμες, οπότε αυτή η βαρύτητα δεν τους βοηθάει», τονίζει ο Παπαϊωάννου, ενώ η Γιώτη αναφέρει: «Αυτό έχει να κάνει με την προσωπικότητα του καθενός. Δεν νομίζω ωστόσο κάποιος ηθελημένα να δέχεται όλο αυτό βρίσιμο προκειμένου να δείξει ότι είναι κάποιος, να γίνει πρωταγωνιστής. Είναι ένας μύθος που προέρχεται από την αμφισβήτηση. Φυσικά όλοι άνθρωποι είμαστε, μπορεί κάποια στιγμή να ξεφύγουμε από τον αυτοέλεγχό μας».

Από νωρίς στο... τριπάκι
Η πρώην ψυχολόγος της Παναχαϊκής τόνισε ότι η καχυποψία και η νοοτροπία του «ο διαιτητής είναι πουλημένος» ριζώνεται από μικρή ηλικία στα παιδιά και για αυτό ευθύνονται κυρίως οι γονείς. Σε επίπεδο ακαδημιών, αυτό είναι κάτι που γίνεται εύκολα αντιληπτό. Όταν το παιδί προσπαθεί να παίξει μπάλα και ακούει απέξω τον πατέρα του να βρίζει σε μόνιμη βάση τον διαιτητή, είναι λογικό να «μυηθεί» στην ίδια νοοτροπία. «Το κακό ξεκινάει από μικρές ηλικίες, τα παιδιά έχοντας γύρω τους τους γονείς να βρίζουν τους διαιτητές μαθαίνουν από μικρά σε μια νοοτροπία αμφισβήτησης, χωρίς να μπορούν να κρίνουν. Γιατί το παιδί δεν έχει την απαραίτητη γνώση, ώστε να κρίνει τι είναι σωστό και τι είναι λάθος. Όταν οι γονείς αντιδρούν έτσι, αυτό δημιουργεί μια μελλοντική γενιά καχύποπτη, που μονίμως αμφισβητεί τις αποφάσεις».
Είναι βέβαιο ότι ως έναν βαθμό, η καχυποψία για τις αποφάσεις κάποιων διαιτητών είναι δικαιολογημένη με βάση το ένοχο... παρελθόν τους. Αυτό φυσικά δεν ισχύει για όλες τις περιπτώσεις. «Ατσαλάκωτος» διαιτητής δεν υπάρχει,καθώς με το πρώτο λάθος σφύριγμα επινοούνται σκοπιμότητες και σενάρια. Η ψυγολογική συμβουλευτική έχει πάψει εδώ και καιρό να αποτελεί... ταμπού στη χώρα μας και σίγουρα μπορεί να προσφέρει πολύτιμες βοήθειες σε ποδοσφαιριστές, προπονητές και φυσικά διαιτητές. Ο Μανόλο Χιμένεθ στην πρώτη του χρονιά στην ΑΕΚ είχε στο τιμ του αθλητικό ψυχολόγο, ο οποίος όμως δεν έμεινε και τη δεύτερη χρονιά. Η συμβουλευτική σε τακτική βάση χρειάζεται φυσικά χρήματα και όπως προτείνουν οι δύο ψυχολόγοι, θα μπορούσε να παρασχεθεί από τις Ομοσπονδίες.  Για να αλλάξει όμως η... παραδοσιακή καχυποψία για τους διαιτητές, χρειάζονται ριζικές αλλαγές και φυσικά χρόνος.
Πηγή: Gazzetta.gr

7 σχόλια:

  1. diladi esi tora perimenis kati apo tous edo???????
    na do psichologo deutera vradi stin eps na akouei ta psichologika tous.....................
    alla prosexe min tous vazis idees.
    Meta tha kanoun tis paparies tous kai tha poulane trela kai me gnomateusi!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Συγχαρητήρια:
    Μακάρι αυτά που γράφεις να τα διαβάσουν διαιτητές, παίκτες, προπονητές, παράγοντες και φίλαθλοί για να κατανοήσουν τη δυσκολία του διαιτητικού λειτουργήματος.
    Ευχαριστώ για τη φιλοξενία!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Συμφωνώ απόλυτα με τον 7:57 μ.μ. δεν φαντάζεστε πόσο δύσκολο είναι το λειτούργημα του Διαιτητή λειτούργημα γιατί σε καμία περίπτωση δεν λογίζεται για δουλειά, ίσως μπορώ να το πώ επικίνδυνο χόμπυ,που για να το κάνει κανείς ίσως να έχει λίγη τρέλα μέσα του. Τρέλα φυσικά για το άθλημα που μας αρέσει το Ποδόσφαιρο.Αυτά είχα να πώ και θέλω να πιστεύω ότι τώρα θα είσαστε πιο προσεκτικοί όταν τους κρίνετε τόσο αυστηρά , με ελαφρά την καρδία... Ευχαριστώ !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Άσ’ τον τρελό στην τρέλα του
    και μη τον συνεφέρεις
    Τι κρύβει μέσα το μυαλό
    ενός τρελού δεν ξέρεις

    Μπορεί να βρει στην τρέλα του
    αυτά που ’χει ποθήσει
    και που δεν αξιώθηκε
    να δει και ν’ αποκτήσει

    Βρε άσ’ τον τρελό στην τρέλα του
    άσ’ τονε στο όνειρό του
    Τον κόσμο αυτό σιχάθηκε
    κι έφτιαξε ένα δικό του


    Στίχοι: Άκης Πάνου
    Μουσική: Άκης Πάνου
    Πρώτη εκτέλεση: Μανώλης Μητσιάς

    Άλλες ερμηνείες:
    Λεωνίδας Βελής
    Γιάννης Κότσιρας
    Κατερίνα Κούκα

    Ευχαριστώ για τη φιλοξενία!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η Συντακτική Ομάδα δεν φέρει ΚΑΜΙΑ ευθύνη για τα σχόλια που αναρτώνται. Ρατσιστικά σχόλια θα ΔΙΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ!
Τα μηνύματα είναι προσωπικές απόψεις των αποστολέων και σε καμία περίπτωση δεν εκφράζουν τους δημιουργούς ή διαχειριστές της συγκεκριμένης σελίδας.